artykuł czytany 12646 razy

Przepych pałaców miesza się ze śmierdzącymi toaletami. Jeśli masz pokój z umywalką, to nie oczekuj, że ujrzysz wodę płynącą z kranu. W hotelu recepcja wyznaczy ci godzinę kąpieli.

Po rosyjskim i ukraińskim, nasz język jest najczęściej słyszany na ulicach półwyspu. Krym stał się modny i przyciąga kolejne pokolenie Polaków. Już nie przemytników-handlarzy, ani partyjnych braci, którym zafundowano egzotyczną wycieczkę. Typowy polski turysta ma wielki plecak, przewodnik, nie potrafi czytać po rosyjsku, dogaduje się na migi i znosi uwagi typu: - Co? Dwadzieścia dolarów to dużo za pokój dla czterech osób? Jak to jest, że Rosjanie mają pieniądze, Ukraińcy też, a Polakom zawsze drogo? - nie mogła pojąć kobieta oferująca mieszkanie na wynajem. Nie wiedzieć czemu, nie potrafiła dostrzec różnicy, iż o ile wschodni Słowianie traktują Krym jako wymarzony kurort i pozwalają sobie na przywilej odwiedzania go tylko najzamożniejsi z nich, z Polski jadą tam najodważniejsi, najbardziej żądni przygody. Zazwyczaj studenci, którzy mają więcej czasu niż pieniędzy. Choć widywałem i takich, którzy fundowali sobie przelot w obie strony za 1300 zł, mając świadomość, że pobyt będzie znacznie tańszy niż w dotychczas odwiedzanych krajach Europy Zachodniej.

Biuro „TOP" z Chorzowa specjalizuje się w organizacji wypraw na wschód. Jego oferta w Internecie nie pozostawia wątpliwości: „Zapraszamy Was do jednego z najpiękniejszych i najciekawszych zakątków Europy - na Krym - półwysep będący prawdziwą perłą Morza Czarnego. Czeka tu na Państwa: ciepłe morze, nieskażona przyroda, fantastyczne krajobrazy, oraz liczne, niezwykle interesujące zabytki: starożytne greckie ruiny, tajemnicze skalne miasta, średniowieczne zamki i twierdze, ruiny ormiańskich klasztorów, a także pamiątki po Tatarach - słynny pałac chanów w Bachczysaraju, meczety, karawanseraje... Niektórych z Was zadziwią liczne neoromantyczne i secesyjne pałace z czasów potęgi carskiej Rosji. Wierzymy, że każdy z Państwa znajdzie tu coś dla siebie: wycieczki, których przygotowaliśmy naprawdę wiele, atrakcje dostarczane przez Morze Czarne i Azowskie: jachty, surfowanie, pływanie i nurkowanie, no i ostatecznie „leniuchowanie" na urokliwych krymskich plażach. I na dodatek wszystkie te atrakcje są osiągalne i przystępne dla kieszeni polskiego turysty."

- A ten Krym to gdzie właściwie jest? - kilkakrotnie słyszałem to pytanie od wykształconych Polaków w różnym wieku. Więc trochę wiedzy nie zaszkodzi.
Patrząc na mapę masz szansę zauważyć, że na wschodzie graniczymy z państwem o nazwie Ukraina - to taki kraj, do którego możemy wjeżdżać bez wiz i przebywać na jego terytorium do 90 dni. Miejscem szczególnie popularnym w tym państwie jest Krym - półwysep położony nad Morzem Czarnym. Gdybyś był spragniony dalszych podróży, możesz popłynąć stamtąd do Rosji, Gruzji czy Turcji. Zazwyczaj jednak Ukraińcom, Białorusinom i Rosjanom (a raczej szczęśliwym wybrańcom spośród ponad 200 milionów obywateli) wystarczają tutejsze atrakcje.
Krym ma status autonomicznej republiki. Wyjątkiem od tej reguły jest Sewastopol - wraz ze swoją Flotą Czarnomorską bezpośrednio podlega pod Kijów (czyli stolicę Ukrainy - red.). Półwysep zajmuje pow. 27 tys. km kw., zamieszkuje go ok. 2,6 mln ludzi. Szacuje się, iż 64% ludności stanowią Rosjanie, 24% Ukraińcy, 10% Tatarzy Krymscy, powracający z Uzbekistanu do swoich rdzennych ziem od 1991 roku. Dominującym językiem jest rosyjski. W miejscach publicznych znajdziesz jednak napisy po ukraińsku, których nie rozumieją zarówno rosyjskojęzyczni turyści, jak i ludność tubylcza. Najpopularniejszą i najdroższą miejscowością Krymu jest Jałta, słynie ona przede wszystkim z łagodnego klimatu i temperatury wody w morzu, średnio 25 st. C, w najcieplejszych dniach dochodzi i do 29 st. C. - Nie wiem jak tu ludzie wypoczywają, taki tłum. A ta woda, to ciepła jest nie od słońca, tylko od nagrzanych ciał plażowiczów - przekonywał mnie mieszkaniec Jałty.

Granicę zazwyczaj przekraczamy na przejściu w Medyce. Możemy ją przejechać (klimatyzowany autobus do Lwowa - 15 zł), co zabiera ok. 3-4 godzin, lub dojechać busem, przekroczyć pieszo (od 7.00 do 19.00), znów wsiąść w busa, a potem w pociąg do Lwowa. W wariancie drugim wcisną wam ubezpieczenie zdrowotne (dobrowolne!!! wg ambasady ukraińskiej) - zatem nie wyjdzie taniej i na pewno mniej wygodnie.
Jak jesteś zamożny, to pewnie będzie cię stać na ukraiński samolot za ok. 500 zł do Symferopola i z powrotem, ale biletów brak. Pozostaje ci kolej. Pociąg z Lwowa do stolicy Krymu musi przejechać ok. 1300 km, trwa to ok. 25-26 godzin. Podróżować możesz w wagonie z 54 kuszetkami (płackarta) za 33 zł, lub w czteroosobowym sypialnym przedziale (kupe) za 53 zł. Gdybyś był burżujem jest i klasa luks, tylko dwie osoby w przedziale, i tylko 144 zł.
- Nie macie biletów, to pewnie przez dwa tygodnie stąd nie wyjedziecie - straszą polskojęzyczni lwowiacy, oferujący pokój za 20 zł od osoby. Część z nich to zubożali kombatanci, proszący o wsparcie, bo walczyli za wolność naszą i waszą. Szczególnie waszą.
- Nie ma biletów - usłyszałem. Upierałem się jednak, że przyjechałem z daleka, że bardzo mi zależy, i że wdzięczny będę.
- Jeden już jest... - natychmiast zmieniła się sytuacja.
- Ale nas dwoje.
- A na jednym łóżku spać nie możecie?
Na Ukrainie normą jest rezerwacja telefoniczna z dużym wyprzedzeniem. Szczególnie dziwnie w Symferopolu, gdzie przedsprzedaż biletów (do 45 dni) odbywa się w budynku oddalonym ok. 15 minut od dworca. Czym krótszy termin do wyjazdu, tym łatwiej o bilet. Pojawiają się zwroty biletów i nowe pociągi. Mniej bystrym Polakom, kasjerki potrafią sprzedać połączenia z przesiadkami zamiast bezpośrednich i w ramach wdzięczności doliczyć po 10 zł do każdego biletu.

Bilet zawsze jest. Albo na kilka godzin przed odjazdem (o czym często informują kasjerki), albo na dłuższą trasę (o czym się dowiesz w informacji). Większość polskich turystów ma jednak problemy ze zrozumieniem rosyjskiego, dlatego stają się dobrymi klientami zaradnych handlowców.
Przeglądając relacje Polaków z Krymu często czytam absurdy o panujących zwyczajach, niebezpiecznych dzielnicach, aroganckiej obsłudze itp. - zazwyczaj wynikają one z barier językowych i unikania kontaktów z miejscową ludnością.
Poznałem ekipę (zresztą z Zielonej Góry), która nie wydawała na nocleg więcej niż 3 dolary od osoby, śpiąc w wynajmowanych pokojach lub mieszkaniach. Gdy oni płacili 10 $ za kawalerkę, szczecinianie w tym samym mieście potrzebowali 40 $, aby spać w czwórkę (dwie osoby na podłodze) w małym pokoiku.
W restauracjach zdarza się doliczanie do rachunku 5-10% za obsługę lub 2 zł za grający zespół - zanim to się stanie, warto zapytać.
Za 70 zł możesz wynająć śmierdzący pokój 2-osobowy w hotelu, gdzie ustawisz się w godzinnej kolejce do prysznica (ciepła woda tylko między 18.00 a 21.00), sto metrów dalej masz już większy pokój za połowę tej ceny i całodobowy prysznic. Pokój w Bakczysaraju znajdziesz od 7 zł (osoba), za to samo w kurortach nadmorskich zapłacisz minimum 15-20 zł, prysznic może być na dworze, jak i ubikacja - czyli dziura w ziemi.
W rejonach Sudoku możesz leżeć: na skale, na żwirze, na piasku (Carska Plaża), na ziemi wulkanicznej - wybór należy do ciebie. Plaża może być bezpłatna z mrowiem ludzi, za 2 zł (z mrowiem ludzi), za 10 zł - wtedy dostaniesz leżak na cały dzień, albo i za 14 zł - masz wówczas leżak, parasol, przestrzeń i wiklinowe chodniki, żeby nie poparzyć swych stóp. Wypożyczenie leżaka kosztuje 3,5 zł; parasola - 2 zł. Zatem możliwości jest wiele i taki jest Krym, na co musi ci starczyć przede wszystkim cierpliwości.

Zainteresowanym Krymem podaję adresy stron internetowych, na których znajdują się informacje historyczne, zdjęcia i opisy poszczególnych miejsc. Warto przejrzeć te w języku rosyjskim, na nich znajdziecie przede wszystkim bieżące dane, w tym oferty noclegów i imprez turystycznych. Czytając zrozumiecie, że ten półwysep łączy w sobie nietuzinkowe pomniki kultury genueńskiej, tatarskiej, greckiej, ormiańskiej, jednocześnie pozwalając wypocząć na słonecznych plażach z przezroczystą wodą. Nie zawiodą się też miłośnicy krajobrazów (wulkany, góry, skały, parki krajobrazowe, delfiny pływające obok statku) czy paralotniarstwa (Koktebel - 30 euro dziennie).
Zakwaterowanie w nadmorskich kurortach na pewno nie jest tańsze niż nad Bałtykiem, a szczególnie gdy zaczyna brakować miejsc. Warto zatem spróbować wcześniej zarezerwować sobie nocleg, aby uniknąć kilkugodzinnych poszukiwań z plecakiem. Ponadto, wówczas masz szansę na miejsce w znośnym hotelu czy sanatorium, bez płacenia horrendalnych stawek (w sezonie pokój 2-osobowy w przedziale 25-50 $ - nie jest niczym niezwykłym).
Polacy, w przeciwieństwie do większości krymskich gości, chcą co kilka dni zmieniać miejsce pobytu, co jest niechętnie przyjmowane przez oferujących noclegi. - Dobrze, za 15 dolarów mam dla was mieszkanie dwuosobowe, ale minimum 10 dni - usłyszałem w Eupatorii. Możesz być pewnym, że to samo spotka cię w każdym popularnym kurorcie. Czasami warto pojechać pociągiem kilka stacji dalej i codziennie poświęcić kwadrans na dojazd.
Panuje pogląd, iż Ukraińcy są biedni i jest tam bardzo niebezpiecznie. O ile bieda może być kwestią dyskusyjną (na pewno nie dotyczy w sezonie mieszkańców Krymu), to zagrożenie bandyckimi napadami czy kradzieżą jest nie większe niż w Polsce. Ponadto, warto pamiętać, że portfel polskiego turysty jest zazwyczaj słabiej wypchany niż np. gościa, o którym opowiadała mi moja tatarska gospodyni: - Wczoraj załatwiłam dwa luksy (czyli pokoje z samodzielną łazienką, w której cały dzień jest woda) dla faceta zza Urala. Za każdy zapłacił po 50 dolarów. Za 10 dni wyszło mu 1000 dolarów - rozumiałem jej uśmiech, pobierała 10% prowizji.

(sierpień 2004;1 hrywna = 0,7 zł)

Art. spożywcze, warzywa, owoce
chleb - 1,5
mleko - 1,5
masło - 10-12 (kg)
10 jajek - 3,5
jogurt - 1,5 (0,5 l)
ser wędzony - 15-20
ziemniaki - 0,7
pomidory - 2-5
arbuzy - 1 (kg)
brzoskwinie 12-18
coca cola - 3,2 (1 l)
piwo - 1,5 (0,5 l)
wódka - 7-12 (0,5 l.)

Mięso, wędliny
kurczak - 13 (kg)
udka - 10-15
filet z piersi - 17-20
parówki - 9
wędzonki, szynki - 25-45

Gastronomia
parówka w cieście 1,2-2
hot-dog 2,5
jajecznica na boczku - 3
barszcz - 3-5
hamburger - 3
płow - 6
czieburieki - 1,2-5 (szt.)
frytki - 2,5-3 (150 g)
dwudaniowe obiady - od 10
udko z kurczaka - 35-50 (kg)
herbata (0,5 l) - 2-3
kawa - 1-3
piwo - 3-5

Strona:  [1]  2  następna »