artykuł czytany 4452 razy

Gwalior zajmuje obszar 5 214 km2 i zamieszkiwane jest przez ok. 900 tys. mieszkańców. Usytuowane jest w środkowych Indiach, w stanie Madhya Pradesh (który był największym stanem Indii do 1 listopada 2000 r., kiedy to został wydzielony z jego terytorium nowy stan Chhattisgarh). Leży na północnym skraju płaskowyżu Dekan, na wysokości 212 m n.p.m. (695,54 stóp n.p.m.).

Gwalior było kiedyś stolicą ważnego indyjskiego księstwa o tej samej nazwie. Nazwa Gwalior pochodzi od imienia świętego męża Gwalipy, który w I w. n.e. wodą z sadzawki uzdrowił z trądu przebywającego na polowaniu na tych terenach Suraja Sena, przywódcę Radżputów. Mędrzec Gwalipa nazwał króla imieniem Suhan Pal, przepowiadając, że tak długo jak jego następcy również będą nosić to imię trwać będzie potęga rodu. Kiedy 84-y potomek przyjął inne imię, tj. Tej Karan królestwo upadło. Słynna sadzawka Suraj Kund skąd pochodziła uzdrawiająca woda wciąż znajduje się na terenie fortu, który został zbudowany na wzgórzu na którym Suraj Sen spotkał mędrca Gwalipę.

W 1398 r. Tomarowie (należący do rodu Radżputów) objęli kontrolę nad fortem Gwalior. Tomarowie obronili fortu przed delhijskimi sułtanami w 1505 r., podczas gdy wielu z ich sąsiadów poniosło porażkę. Po śmierci radży Man Singha w 1516 r., znanego z miłości do muzyki i pięknej architektury, fort został zaatakowany przez Ibrahima Lodi z Delhi i po roku walk zdobyty. Później fortem władali Mogołowie a w 1754 r. zdobyli go Marathowie, którzy walczyli wokół fortu z Brytyjczykami przez następnych 50 lat. W 1858 r. fort Gwalior był sceną ciężkich walk między Brytyjczykami dowodzonymi przez Hugho Rose'a, a walczącymi o wolność powstańcami pod wodzą legendarnej rani Lakshmibai z Jhansi. Rani była żoną radży z Jhansi i po jego śmierci wraz ze swoją osobistą strażą broniła twierdzy Jhansi przed Brytyjczykami. Po upadku twierdzy Rani dołączyła do głównych sił powstańczych w Gwalior. Ruszyła do bitwy przebrana za mężczyznę i została zabita podczas dramatycznej walki. Ostatecznie Scindiowie (jedna z czterech rządzących rodzin Marathów) objęli kontrolę nad fortem w 1886 r. a ich potomkowie żyją w Gwalior do dziś.

Fort Gwalior znajduje się na wzgórzu, w północnej części miasta i jest najbardziej spektakularnym oraz najbardziej znanym zabytkiem Gwalior. W najdłuższym miejscu ma 3 km a w najszerszym 1 km. Jego mury obronne mają 10 m szerokości. Chociaż w większości został zbudowany w XV w. to jego początki sięgają roku 425 n.e. a słynna sadzawka Suraj Kund jest prawdopodobnie jeszcze starsza. Do fortu prowadzą dwie główne bramy - od południowo zachodniej strony Brama Urwahi a od północno wschodniej strony, czyli od strony Starego Miasta, Brama Gwalior (Alamgiri Gate) .Wewnątrz fortu znajdują się pałace, świątynie oraz inne budynki, które powstawały na przestrzeni lat. Najważniejszym z pałaców jest Maan Mandir (Chit Mandir) ze swoimi uroczymi fryzami z żółtymi kaczuszkami pływającymi w turkusowej wodzie oraz innymi, równie uroczymi, przedstawiającymi słonie, tygrysy i pawie. Spojrzałam na ten bardziej bajkowy niż obronny pałac i powiedziałam - "To pałac w moim stylu!". Maan Mandir zbudowany został między 1486 r. a 1517 r. przez Man Singha, władcę z rodu Tomarów. Pałac robi niesamowite wrażenie i uważany jest za jedną z najpiękniejszych wczesnych hinduskich budowli obronnych. Za nim znajdują się cztery mniejsze pałace - dwa hinduskie i dwa muzułmańskie.

Z IX wieku pochodzi świątynia Teli Ka Mandir (obok niej znajduje się słynny Suraj Kund), poświęcona Pratihara Vishnu. Kształt dachu jest charakterystyczny dla drawidyjskiego stylu a elementy dekoracyjne są typowe dla stylu indoaryjskiego charakterystycznego dla północnych Indii.

Na wschodniej stronie fortu znajdują się dwie urocze świątynie Sas-Bahu-ka-Mandir (sas - teściowa, bahu - synowa, mandir - świątynia). Obie świątynie zbudowane zostały w XI w. przez Radżputów Kachhapaghata. Świątynia "Sas" (mniejsza) poświęcona jest Vishnu a świątynia "Bahu" (większa) - Shivie.

Przy drodze wiodącej do fortu od strony Bramy Urwahi stoją wykute w skale i pochodzące z VII-XV w. tirthankars - nagie posągi dźinijskie przedstawiające tych którzy drogą ascezy osiągnęli stan oświecenia. W 1527 r. muzułmańskie wojska Babura rozbiły tym posągom twarze oraz dokonały ich swoistej kastracji. Ostatnio niektóre z tych posągów zostały zrekonstruowane. Posągi są ponumerowane białymi cyframi u ich podstaw, np. nr 20 to Adi Nath - pierwszy dźinijski tirthankars (posąg ma 17 m wysokości).

Strona:  « poprzednia  1  [2]  3  4  następna »