Tajemnice Himalajów

Geozeta nr 4

artykuł czytany 12484 razy

Himalaje zawdzięczają swoją wysokość i rozmiary nie tylko ruchowi płyt kontynentalnych. Według nowszych poglądów do ich rozmiarów przyczyniły się również czynniki klimatyczne! Podnoszenie się gór w widoczny sposób zmieniło klimat. Dzięki istnieniu wielkiej przeszkody górskiej, monsuny niosące duże ilości opadów przybrały na sile. Deszcze wzmogły erozję, która w rzece Indus i rzekach spływających do zatoki Bengalskiej zwiększyła ilość zawiesiny aż 13-krotnie. Tak więc monsuny przyczyniły się do wydźwignięcia Himalajów. Zwiększona erozja w tym rejonie wyzwoliła równoważącą reakcję izostazji, zdolności utrzymywania ciał na powierzchni, dzięki czemu góry nadal rosły, a nacisk znacznych mas osadów akumulowanych u podnóży gór powodował obniżanie terenów sąsiadujących z masywem.

Himalaje to góry światowych rekordów i to nie tylko tych związanych z ich wysokością. Już same ich rozmiary są trudne do ogarnięcia. Rozciągłość 2500 km to przecież tyle, ile jest np. w linii prostej z Warszawy na Islandię, lub jak kto woli w poprzek całej Europy! Gdybyśmy chcieli dalej odnosić rozmiary Himalajów do miar Europejskich to proszę sobie wyobrazić, że góry te mogłyby szczelnie wypełnić Polskę i Czechy razem wzięte!

W Himalajach położonych jest aż 10 spośród wszystkich 14. ośmiotysięcznych szczytów świata. Pozostałe cztery znajdują się w sąsiadujących z nimi na zachodzie górach Karakorum (kiedyś łączono razem te dwa pasma nazywając oba Himalajami - to połączenie funkcjonuje zresztą do dziś gdy mówimy o tak zwanej "Koronie Himalajów", czyli zdobyciu wszystkich 14. ośmiotysięczników).

W Himalajach znajdziemy też największe wysokości względne na Ziemi. Dla przykładu, deniwelacja pomiędzy wznoszącą się na zachodnim krańcu Himalajów Nanga Parbat (8125 m n.p.m), a odległą od wierzchołka o niecałe 25 km doliną Indusu wynosi prawie 7000 metrów. Chyba nigdzie na świecie nie znajdziemy tak wielkiego przewyższenia na tak krótkim odcinku! Ściany Himalajskich olbrzymów również nie mają sobie równych nigdzie na świecie. Konkurować mogą z nimi jedynie odchłanie pobliskiego pasma Karakorum.

Do najwyższych zaliczane są flanki Annnapurny, Lhotse i wspominanej już Nanga Parbat. Południowa ściana Annnapurny opada przeszło dwu i pół kilometrowymi zerwami w stronę doliny Kali Gandaki. Całość masywu wznosi się ponad 6000 m ponad dno tej doliny i oddalone jest od szczytu o zaledwie kilka kilometrów. Słynna południowa ściana Lhotse ma wysokość 3200 m, a długość 11 km. Czy ktoś jest w stanie wyobrazić sobie stojących jedne na drugiej ponad 10 wież Eilfla? Dodajmy jeszcze że deniwelacja pomiędzy wierzchołkiem Mount Everest, a położonym u jego stóp lodowcem Khumbu, na przestrzeni 6 km wynosi ponad 4000 m.

Wspaniałych kilkuklilometrowych ścian jest w Himalajach zresztą więcej! W Himalajach wszystko ma gigantyczne rozmiary np. tzw. "wielka morena" położona u północnych zboczy Nanga Parbat ma aż ponad 800 metrów wysokości względnej (w stosunku do lodowca Rakhiot) - czyli tyle ile nie jeden szczyt tatrzański! A jeżeli już jesteśmy przy Tatrach to dla porównania warto dodać, że niejeden ośmiotysięczny masyw himalajski mógłby zająć co najmniej 1/3 ich powierzchni! Równie wielkie rozmiary przybierają himalajskie doliny i lodowce.

Na koniec jeszcze jeden rekord z pogranicza geografii. Można zaryzykować stwierdzenie, że w Himalajach znajduje się rekordowa liczba "świętych gór", zamieszkałych przez hinduistyczne i buddyjskie bóstwa. Najlepiej odzwierciedlają to nazwy nadane szczytom przez miejscową ludność. Wymieńmy zatem Annapurnę - "bogini pożywienia", Shiviling (linga phallus boga Siwy), jednego z trzech, obok Wisznu i Brahmy, najważniejszych bogów hinduizmu, Nanda Devi - góra bogini Nanda (Nanda imię a właściwie 17. przydomek bogini śmierci Kali), Cho Oyu - Turkusowa Bogini. Chyba nigdzie na świecie nie znajdziemy tak wielu gór "mistycznych". W mitologii hinduistycznej region ten nazywany jest Dewiabumi, co oznacza krainę bogów. To tutaj na Gaurisshankar (Kalias lub Kang Rimpocze), mieszkał wielki bóg Siwa i jego boska małżonka Mahadevi (występująca pod wieloma imionami) - córka Himavata, bóstwa gór. Hinduiści uważają ten szczyt za ziemskie ucieleśnienie mistycznej góry Meru - duchowego centrum wszechświata. Przykładów można by zresztą mnożyć jeszcze wiele. Do dzisiaj pozostały w Himalajach szczyty dziewicze - nietknięte stopą ludzką ze względów religijnych (np. słynny ze swej urody Machhapuchare).

Strona:  « poprzednia  1  [2]  3  4  5  następna »